Compartimentering deelnemingsvoordelen

Compartimentering deelnemingsvoordelen

Naar aanleiding van het arrest van de Hoge Raad van 14 juni 2013 heeft de staatssecretaris van Financiën een wetsvoorstel ingediend om compartimentering bij iedere sfeerovergang wettelijk vast te leggen. Het wetsvoorstel heeft terugwerkende kracht tot 14 juni 2013. In het arrest heeft geeft de Hoge Raad aan hoe de wetgever het compartimenteren van voordelen bij aanpassingen van de deelnemingsvrijstelling in de wet moet regelen.

Deelnemingsvrijstelling & compartimenteringsreserve
De deelnemingsvrijstelling is van toepassing op een aandelenbelang van 5% of meer. De voordelen uit dit aandelenbelang zijn belastingvrij voor de aandeelhouder. Wanneer de aandeelhouder niet meer voldoet aan de voorwaarden voor de deelnemingsvrijstelling, dan vindt er een sfeerovergang. Een sfeerovergang kan zich voordoen bij zowel van belaste naar de onbelaste sfeer en andersom en leidt tot de vorming van een compartimenteringsreserve. Bij een overgang van het aandelenbelang van belaste naar onbelast sfeer is de compartimenteringsreserve belast. Bij overgang van de onbelaste naar de belaste sfeer, dan is de compartimenteringsreserve onbelast.

De hoogte van de compartimenteringsreserve is gelijk aan het verschil tussen de waarde in het economische verkeer en de boekwaarde van de aandelen op het moment van de sfeerovergang. Dit is het bedrag van de voordelen die bij realisatie worden toegerekend aan de periode voorafgaand aan de sfeerovergang. Voordelen worden pas bij realisatie in de belastingheffing betrokken. Pas op dat moment wordt bekeken aan welke periode deze voordelen zijn toe te rekenen. Daarbij wordt uitgegaan van de waarde van de aandelen op het tijdstip van de sfeerovergang.

Is de sfeerovergang het gevolg van een wijziging in de feiten en omstandigheden bij de aandeelhouder, dan is de door de Hoge Raad ontwikkelde compartimenteringsleer van toepassing op de voordelen. De voordelen moeten worden gesplitst en toegerekend aan de onbelaste en de belaste periode.

Arrest
Volgens het arrest van de Hoge Raad is deze compartimenteringsleer niet van toepassing als de sfeerovergang niet het gevolg is van een verandering van omstandigheden bij de aandeelhouder, maar het gevolg is van een wetswijziging. Het ging in het arrest om aandelen waarop de deelnemingsvrijstelling van toepassing werd door een wetswijziging. De na de sfeerovergang ontvangen dividenden waren volgens de Hoge Raad onbelast.
De wetgever was er bij de aanpassing van de deelnemingsvrijstelling vanuit gegaan dat ook in die gevallen compartimentering van de voordelen zou plaatsvinden. Dat was in de memorie van toelichting opgenomen.