Bitcoins vrijgesteld van BTW

Bitcoins vrijgesteld van BTW

Is de aan- en verkoop van bitcoins vrijgesteld voor BTW-doeleinden? Op 22 oktober heeft Het Hof Justitie van de EU beslist dat er bij de koop of verkoop geen BTW hoeft worden afgedragen.

De bitcoin is een virtuele valuta, dit kan worden gedefinieerd als een ongereguleerd digitaal geld dat wordt uitgegeven en gecontroleerd door de ontwikkelaars ervan. Virtuele valuta’s verschillen van elektronisch geld omdat de waarden niet in de traditionele rekenheden wordt uitgedrukt, zoals de dollar of de euro, maar in een virtuele eenheid zoals de bitcoin.

Zaak

Een onderneming in de aan-en verkoop van bitcoins in ruil voor traditionele valuta’s, dat is het plan van David Hedqvist. Hij verzoekt om een prealable advies van de commissie voor fiscale vraagstukken, voor eventuele BTW-gevolgen. De commissie meent dat Hedqvist een dienst wil gaan verrichten onder bezwarende titel die is vrijgesteld van BTW-heffing.

De BTW-richtlijn kent een beperking op de vrijstelling voor een wettig betaalmiddel. Hieronder vallen bankbiljetten en munten. Echter vallen valuta’s niet onder reikwijdte van deze beperking van de vrijstelling, die als doelstelling heeft het voorkomen van moeilijkheden bij de heffing van btw over financiële diensten. Wordt de bitcoin als wettig betaalmiddel aangemerkt, zodat dit onder de vrijstelling van de BTW-richtlijn valt?

Uitspraak

Het Hof stelt vast dat de virtuele valuta geen lichamelijke zaak is en als dienst moet kwalificeren voor de BTW. Er zal sprake moeten zijn van een rechtstreeks verband tussen de dienst en tegenprestatie voor een vergoeding. Tussen Hedqvist en de andere partijen bestaat een wederkerige rechtsverhouding, waarbij de ene partij zich ertoe verplicht bijv. euro’s of dollars over te dragen voor bitcoins en vice versa. Hiermee zijn de handelingen die Hedqvist verricht aan te merken als diensten onder bezwarende titel.

Op de vraag of de vermelde diensten zijn vrijgesteld van BTW wordt verwezen naar artikel 135, lid 1 onder d):

Artikel 135 van de BTW-richtlijn bepaalt:

„1. De lidstaten verlenen vrijstelling voor de volgende handelingen:

[…]

d) handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, betreffende deposito’s, rekening-courantverkeer, betalingen, overmakingen, schuldvorderingen, cheques en andere handelspapieren met uitzondering van de inning van schuldvorderingen.

e) handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, betreffende deviezen, bankbiljetten en munten die wettig betaalmiddel zijn, met uitzondering van munten en biljetten die verzamelobject zijn, namelijk gouden, zilveren of uit een ander metaal geslagen munten, alsmede biljetten, die normaal niet als wettig betaalmiddel worden gebruikt of die een numismatische waarde hebben;

f) handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, uitgezonderd bewaring en beheer, inzake aandelen, deelnemingen in vennootschappen of verenigingen, obligaties en andere waardepapieren, met uitzondering van documenten die goederen vertegenwoordigen en van de in artikel 15, lid 2, bedoelde rechten of effecten;”

Daarna wordt de reikwijdte van artikel 135, lid 1 onder e) nader bekeken. Hierin staat dat met name deviezen, bankbiljetten en munten die wettig als betaalmiddel zijn, zijn vrijgesteld van de BTW. Aansluitend bij de conclusie van A-G Kokott (nr. C-264/14, ECLI:EU:C:2015:498) kan een letterlijke uitleg van dit lid niet volstaan en moet zowel naar de context als het doel van de BTW-richtlijn worden gekeken. Fiscale neutraliteit vereist dat een betaalmiddel dat niet wettig is, maar wel een zuivere betaalmiddel is, vrijgesteld moet zijn van BTW. Deze vrijstelling is niet beperkt tot de in Europa geldende valuta’s, maar alle betaalmiddelen vallen onder de vrijstelling. Voor zover bitcoins in het handelsverkeer worden geaccepteerd, nemen zij dan ook de status aan van een zuiver betaalmiddel met dezelfde betaalfunctie als de traditionele valuta’s. Voor de volledigheid stelt het Hof dat bitcoins niet onder artikel 135, lid 1, onder f), van de BTW-richtlijn vallen.

De conclusie van het Hof is dan ook dat wanneer bitcoins worden gekocht met ‘gewoon geld’ of wanneer de bitcoins worden verkocht, hierover geen BTW hoeft worden afgedragen. Zoals eerder te lezen in de BTW-richtlijn (artikel 135, lid 1, onder e) moeten de lidstaten vrijstelling verlenen met wettige betaalmiddelen. De vrijstellingsbepaling is dan ook van toepassing op handelingen met betrekking tot bitcoins.

De digitalisering van geldoverdracht en meer democratische geldsystemen maakt de uitspraak interessant. Het elektronische geld kan net als het internet zorgen voor een revolutie.